İşbu bilgi notunda çalışma izni başvuru türlerinden yurtiçi başvuru yöntemi ve var olan çalışma izni süresini uzatma başvurusu konuları şirketler özelinde incelenecektir.
1. Çalışma İzni Nedir?
Çalışma izni, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan bir yabancının Türkiye’de aşağıda belirtilecek şartları sağlayan bir şirkette, ev hizmetlerinde veya kendi hesabına çalışmasına olanak sağlayan bir izin türüdür. Yurtiçinden çalışma izni, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca işveren veya kendi hesabına çalışacak yabancı tarafından yapılan başvuru sonucunda verilir.
2. Çalışma İzni Başvuru Türleri?
Yurtiçi Başvuru,
Yurtdışı Başvuru,
Uluslararası Koruma Başvurusu,
Geçici Koruma Başvurusu,
Uzatma Başvurusu.
3. Çalışma İznine Başvuracak İşverenler Açısından Aranan Şartlar ve Gerekli Belgeler
3.1.Sağlanması Gereken Şartlar:
Çalışma izni talep edilen iş yerinde en az beş T.C. vatandaşının istihdamı zorunludur. Aynı işyerinde birden fazla yabancı için çalışma izni talebinde bulunulması durumunda, çalışma izni verilen ilk yabancıdan sonraki her bir yabancı için ayrı ayrı beş T.C. vatandaşı istihdamı aranacaktır.
İzin isteyen yabancının şirket ortağı olması halinde beş kişilik istihdam şartı, Bakanlıkça verilecek bir yıllık çalışma izninin son altı ayı için aranır.
İş yerinin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL veya brüt satışlarının en az 800.000 TL veya son yıl ihracat tutarının en az 250.000 ABD Doları olması gerekmektedir.
Dernek ve vakıflarda çalışacak yabancılara ilişkin izin taleplerinde b bendi, yabancı devlet hava yollarının Türkiye temsilciliklerinde, eğitim sektörü ve ev hizmetlerinde çalışacak yabancıların çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde ise, a ve b bentleri uygulanmayacaktır.
İzin isteyen şirket ortağı yabancının, 40.000 TL’den az olmamak üzere sermaye payının en az yüzde 20 olması zorunludur.
3.2.Sağlanması Gereken Belgeler:
Vergi Levhası,
Ticari Sicil Gazetesi,
İşyeri Bilançosu,
Faaliyet Belgesi,
Ön İzin Belgesi (Ön izine tabii bir meslek grubundan birini istihdam etmek isteyen şirketler için geçerlidir. Hangi meslek gruplarının ön izine tabii olduğu hususunda lütfen hukuk ofisimizle veya avukatınızla iletişime geçiniz.),
İş Sözleşmesi (İş sözleşmesinde belirlenen brüt ücret hususunda bazı meslek gruplarında gözetilmesi gereken alt limitler bulunmaktadır. Hangi meslekler için ne kadar bir alt limit olduğu hususunda lütfen hukuk ofisimizle veya avukatınızla iletişime geçiniz.).
4. Adına Çalışma İznine Başvurulacak Yabancı Açısından Aranan Şartlar ve Gerekli Belgeler
4.1.Sağlanması Gereken Şartlar:
Yabancının ülkemizde bulunması ve en az altı (6) ay süreli geçerli ikamet tezkeresi sahibi olması,
Yabancının ülkeye kaçak yollarla girmemiş olması,
Yabancının salt Türk vatandaşlarının icra etmesine olanak sağlanan mesleklerden biri için başvuru yapmaması.
4.2.Sağlanması Gereken Belgeler:
Biyometrik fotoğraf,
Pasaport (Pasaport Latin harfleri ile düzenlenmemişse Türkçe çevirisi gerekmektedir. Aynı zamanda ülkeye ilk girişini gösterir pasaport sayfasının da yüklenecek belgeye eklenmesi gerekmektedir.),
Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı diploma veya geçici mezuniyet belgesi sureti,
İş Sözleşmesi (İş sözleşmesinin düzenlenmesi hakkındaki yorumumuz için lütfen 3/f’ye bakınız.).
5. Çalışma İznine Nereden ve Nasıl Başvurulur?
Yurtiçi çalışma izni başvurusu bakanlığın https://ecalismaizni.csgb.gov.tr/eizin online portalı üzerinden yapılmaktadır. Bu portala sahip olduğunuz e-imza ile veya e-devlet üzerinden giriş yapabilirsiniz. Bu portal üzerinden başvuru yapabilmek için çalışma başvurusu yapacak şirketin e-bildirge yetkilisi olmanız gerekmektedir.
Eğer ki başvuru yapacak şirketin, e-bildirge yetkilisi iseniz; portal üzerinden yapmak istediğiniz başvuru türünü seçerek başvurunuzu gerçekleştirebilirsiniz. Portal e-devlet sistemi ile entegre olmasından kaynaklı çoğu bilgi otomatik olarak doldurulacaktır. Sistemin sizi yönlendirmesi ile başvurunuzu kolayca tamamlayabilirsiniz. Başvurunuzu tamamladıktan sonra başvuru formunu e-imza ile imzalamanız gerekmektedir. Başvuru formunu imzaladıktan sonra başvurunuz bakanlıkça işleme alınacaktır.
6. Çalışma İznine Başvurulurken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Sistem tarafından istenilen belge ve bilgilerin doğru ve tutarlı bir şekilde doldurulması gerekmektedir. Sisteme girilen/yüklenen bilgi veya belgenin gerçeğe aykırı olması, yanlış olması veya tutarlı olmaması durumunda başvurunuz reddedilecektir.
İstihdam edilmek istenen yabancının görev tanımının açıkça ve kapsamlı bir şekilde yazılması gerekmektedir.
İstihdam edilmek istenen yabancının hangi gerekçe ile bir Türk vatandaşına nazaran tercih edildiği hususu ayrıntılı bir şekilde açıklanmalıdır. İşbu gerekçe hukuki bir dille kapsayıcı ve açık şekilde yazılmaz ise bütün şartları sağlamanıza rağmen İşgücü Kanunu m. 9/a çerçevesinde ülkenin iş gücü politikasına aykırılıktan başvurunuzun reddedilmesi muhtemeldir. Bu sebeple başvurunuzu yaparken süreci bir avukat ile yürütmeniz hak ve süre kayıplarının önüne geçecektir.
Onaylanmış çalışma izni, yabancının sadece çalışma iznine başvuru yapan işveren yanında istihdam edilmesine olanak sağlamaktadır.
7. Başvurunun Kabulü Halinde İşleyecek Süreç Nasıldır?
Başvurunuzun olumlu sonuçlanması halinde sırasıyla;
Çalışma izni harcı ve değerli kağıt bedelinin belirtilen hesaplara yatırılması gerekmektedir.
Yabancı adına düzenlenmiş olan çalışma izni kartı PTT kargo ile iş yeri adresine gönderilecektir.
Çalışma izninin onay tarihinden itibaren 30 gün içinde işveren, çalışma izni onaylanmış yabancı hakkında bağlı bulunduğu SGK’ya sigortalı işe giriş bildirgesi vermek zorundadır.
8. Çalışma İzninin Reddi Halinde Başvurulabilecek Yollar?
Çalışma İzninin reddi halinde ilk olarak çalışma izni başvurusunun yapıldığı portal üzerinden bakanlığa itiraz edebilirsiniz. İşbu itirazın reddedilmesi veya cevapsız bırakılması halinde 30 gün içerisinde idare mahkemesinde dava açma yoluna başvurulabilmektedir. İşbu bakanlığa itiraz ve idare mahkemesinde açılacak dava süreçlerinde bir avukatla çalışılması usul ve esaslar gözetilerek sürecin en iyi şekilde yürütülmesine olanak sağlayacak ve olası hak kayıplarını engelleyecektir.
9. Çalışma İznine Konu Olamayacak Meslekler
Uluslararası İş Gücü Kanunu ve sair meslek kanunları çerçevesinde bazı mesleklerin icrası salt Türk vatandaşlarına hak olarak tanınmıştır. Çalışma İzni için başvuracağınız meslek, işbu yabancıların icra etmesi yasak meslek grupları arasında ise bütün şartları sağlasanız dahi çalışma izni başvurunuz ret ile sonuçlanacaktır. Hangi mesleklerin salt Türk vatandaşlarına özgülendiği hakkında ayrıntılı bilgi için lütfen hukuk ofisimizle veya avukatınız ile iletişime geçiniz.
10. Çalışma İznini Uzatma Başvurusu
Çalışma izni uzatma başvurusunun, çalışma izninin bitimine en az iki (2) ay kala gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Uzatma başvurusu, yabancının pasaport geçerlilik süresinin dolması veya en az verilecek uzatma süresinin içinde süresi dolacağı durumlarda reddedilir. Uzatma başvurusu, yurtiçi çalışma izni başvurusunda olduğu gibi bakanlığın ilgili portalından yapılır. Gerekli belgeler ve aranan şartlar yurtiçi çalışma izni başvurusu ile aynıdır. Ancak belirtmekte fayda vardır ki daha önceden çalışma izni almış olmanız ve tekrardan şartları sağlıyor olmanız yapmış olduğunuz uzatma başvurusunun kesinlikle kabul edileceği anlamına gelmemektedir. Uzatma başvurularında, ilk yapılan çalışma izni başvurusunda olduğu gibi bir (1) yıllık süre kısıtlaması bulunmamaktadır. Bir (1) yıl veya daha uzun süreli çalışma izni talepleriniz bakanlığın olumlu değerlendirmesi üzerine mümkündür.
Bilgi notuna konu çalışma izni başvuruları hakkında ayrıntılı bilgi ve danışmanlık için www.sandikci.av.tr internet adresini ziyaret edebilir veya sberkay@sandikci.av.tr aracılığıyla iletişime geçebilirsiniz.
Av. Sami Berkay SANDIKÇI
Commentaires